Мова варожасці: Антырэйтынг публікацый у беларускіх СМІ за першае паўгоддзе 2015
Першае месца па неталерантнасці заняла публікацыя ў газеце «Звязда», якая прысвечана страшнай падзеі — расстрэлу рэдакцыі французскага часопіса Charlіe Hеbdo. Адной рукой газета абараняе агульначалавечыя каштоўнасці, другой — распаўсюджвае нянавісць да людзей іншай веры. Такія высновы зрабілі эксперты маніторынгу «Мова варожасці ў беларускіх СМІ» за першае паўгоддзе 2015.
| № | Назва публікацыі | СМІ | Паказнік некарэктнасці |
| 1 | Парадоксы, якія дорага каштуюць | Звязда | 53 |
| Матэрыял фарміруе негатыўныя стэрэатыпы ў адносінах да мусульманаў, ствараючы асацыятыўную звязку “іслам = тэрарызм”. Змяшчае рыторыку халоднай вайны, апісваючы Захад як крыніцу пагрозы. У матэрыяле прысутнічаюць выказванні, скіраваныя супраць мігрантаў. Ён утрымлівае адкрыта ксенафобскія заклікі (“Перавагу трэба аддаваць мігрантам, цывілізацыйна блізкім да беларусаў”). | |||
| 2 | Зянон Пазьняк: беларусы павінны быць гатовы збройна бараніць сваю краіну | Вольнае Глыбокае | 50 |
| У матэрыяле шчыльна знітаваныя такія прыкметы як этнічнасць (рускі), грамадзянства (грамадзяне РФ) і палітычныя погляды (падтрымка палітыкі Масквы). Неразабраны на паасобныя аспекты вобраз “рускага” малюецца ворагам (то бок, не пуцінская палітыка апісваецца як пагроза, а рускае як варожае) – гэта пры тым, што прыхільнікі палітыкі Пуціна ёсць сярод грамадзянаў Беларусі, этнічных беларусаў, а сярод рускіх расіянаў існуюць праціўнікі гэтай палітыкі. Публікацыя змяшчае заклік да ваенных дзеянняў, не дапускаецца нават шанцу на дыялог. | |||
| 3 | Почему «вата» ненавидит «хунту» | Белгазета | 37 |
| У гэты маніторынг не ўваходзяць матэрыялы, якія ўтрымліваюць мову варожасці ў дачыненні да палітычных праціўнікаў. Гэты матэрыял зусім не патрапіў бы ў маніторынг, каб не адна з заключных фразаў: “Першасная недаразвітая свядомасць і эстэтыка раба, якая дамінуе ў Расіі”. Адна гэтая фраза скіроўвае рыторыку (даволі агрэсіўную: “мы загонім вату пад лаўкі і прымусім падпарадкавацца наймацнейшаму, але наставіць на розум іх не атрымаецца”) на ўсіх жыхароў суседняй дзяржавы, пераводзячы такім чынам канфлікт з плоскасці палітычнай ў канфлікт краінаў. І гэта пры тым, што прадстаўнікі кожнай з палітычных пазіцыяў ёсць як ва Украіне, гэтак і ў Расіі. | |||
| 4 | Горе и слезы Ближнего Востока | СБ | 34 |
| Антызаходняя рыторыка. | |||
| 5 | Обаме нужна Свобода![1] | 7дней | 32 |
| Рыторыка халоднай вайны. Вобраз Амерыкі як ворага. | |||
[1] Нягледзячы на дату публікацыі, матэрыял з’явіўся ў 2015 г.
Для маніторынгу былі адабраныя 36 беларускіх СМІ. Сам факт з’яўлення ў артыкуле мовы варожасці нічога не гаворыць, наколькі некарэктнай ёсць публікацыя. Мова варожасці мае ступені жорсткаці (ад прамых заклікаў да гвалту да распаўсюду стэрэатыпаў). Для гэтага існуе адмысловы «паказчык некарэктнасці», на аснове якога будаваўся рэйтынг.
